19/11/2004

Vandaag een reisdag.
280 kilometer slechte weg, warm weer, een auto die last heeft van een overkokende motor,
een prachtig landschap, een mooie grote markt in Kunduli (huiden ed),
cement- en aluminiumfabriek en een paar niet nader gexc3xafdentificeerde fabrieken met veel rook.
De xe2x80x98bungalowxe2x80x99 is nu van de overheid en xe2x80x98bezetxe2x80x99.
We slapen nu buiten.
In de avond wordt het hier snel koud.
Helaas heeft de toiletruimte in deze bungalow geen stromend water, laat staan warm water.
Er is ook geen pomp.
Het water wordt dagelijks door vrouwen gebracht.

De stemming bij het schrijven van bovenstaande tekst was een beetje down.
De markt die we deze dag bezochten was prachtig.
Enorm veel mensen, stands, allerlei producten.
Maar de busreis hakte er wel in.
Dat geldt ook voor het slechte slapen van de afgelopen dagen.
Het was een erg warme dag.

De foto’s van deze dag:



De eerste activiteit is het opladen van de bus.



In de verte de huidenmarkt.
Dit is een speciaal onderdeel van de markt, ligt ook wat apart.



De hoofdweg.





Of de dieren op de markt ook geslacht werden weet ik niet.
Maar alle ‘onderdelen’ waren los verkrijgbaar; en vers!
Zie de horens en de verse huiden op de volgende foto’s.







Verse vis.



Het is erg warm en de zon is overal.



Afdeling ijzerwaar.



Afdeling groente en fruit.



Het naaiatelier.







Het leven van een reiziger gaat niet altijd over rozen.



Warm, loom slaperig weer.

18/11/2004 Markt in Machkund.

Als we om 08:30 uur aankomen zijn de Bondo nog niet op de markt.
Deze sta, kun je herkennen door de vele halssierraden bij de vrouwen,
kralen om de hals en oorbellen.





Dat de Bondo zo vroeg nog niet op de markt zijn wist onze gids.
We lopen ze tegemoet.
Je kunt dan mooie foto’s maken.
Op de markt is het veel drukker.

























Bij dit kraampje hebben we even thee gedronken.



Deze vreemde wezens zijn Japanse toeristen.
Ze zijn bang van de muggen, het vuil en de zon.





Links Japanse toerist.
Gelijk rechts daarvan de waterafvoer en de kooplieden.

The high hills located towards the remote south western tip
of Malkangiri uplands and north west of river Machhkund in the district of Koraput
inhabited by sparsely populated primitive tribes.
The Remo speaking Bondo tribe of South Munda language Group
is one among them and the hills on which they live as called the Bondo hills.

Once they are regarded as a criminal tribe among the tribes of Orissa.
Though few in number the tribe has successfully retained the distinctive features of its culture,
chiefly on accounts of its geographical isolation
and more due to its stubborn and independent spirits.

From Geographical point of view the Bondo settlement can be divided into three groups:
– The hill Bondo or Bara Jangar Group,
– the Gadaba group of Hill Bondo and
– the plain group come under Khairput (Koraput?) Block.

The Bondo village is considered as a smallest territorial unit
and consists of 4 to 5 hamlets inhabited by different clans.
The megalithic platform called, Sindibor is built either in the centre
or at a convenient place is place for meeting.
A Bondo hut consists of two rooms.
The larger apartment which is used as sleeping-cum-cooking room
is about 3 feet in width & 6 feet in length with some raised platforms in each corners.
The smaller appartment is used for grainary.
In between two rooms there is an inter connecting door.
The Bondo use scanty clothes to cover the private parts only.

The dress of a Bondo woman is remarkable.
Gosi a loin cloth of 3 ft. in length and 1.5 feet in width is used by a male,
whereas a female uses Ringa or Nodi of about 2ft. in length and 1 ft. in width.
The Bondo women using their indigenous loom weave Ringa
out of keranga fibre collected from the forest.
A wrapper is used in chilly nights.
Bondo women look magestic in their tradional dress and ornaments.
Their ornaments consists of a large number of bead necklaces
which hang down to the naval and a number of necklaces
of diferent colour aluminium bands around their neck,
head bands made up either grass or bead aluminium bangles,
nose rings and anklets, etc.
Bondos are mainly agriculturists.
Besides they practise shifting cultivation.

The other sources of their livelihood are hunting, fishing, animal husbandry and wage earnings.
The Bondo society is broadly divided into moleties or Bansha
called ontal (cobra) and killo (Tiger).
These Banshas are totemistic in nature.
Among them the ontal group is most numerous and held superior to killo group.

Tne most important events of life are birth, marriage and death
and each event is observed with certain rituals by the Bondo.
Marriage is the most important stage in the life-cycle of Bondo.
In the Bondo society the boys and girls go to their respective dormitories called, Ingersin
and Salanidingo to sleep at night.
Young boys are allowed to visit the girl’s dormitories of different villages at night
and join in fun, music and dance with girls of such villages.
Majority of Bondo marriages are performed through capture
widows are allowed to remarry the widowers in Bondo society.

The most interesting feature in the Bondo marriage
is that the wife is often older than the husband.
Older girls prefer to marry younger boys who would earn for them when they grow old.

To Bondo death is believed to be the work of evil spirits,
black magic and witchcraft.
They practise both cremation and burial.
After death the corpse is wrapped with white cloth and placed on the funeral pyre.
Most of the usables like arrow and bow, knife dress and ornaments
are kept on the pyre with the dead body.

Bondo religion is mixture of both Hinduism and animism.
They have firm belief in patkhand Mahaprabhu
whom they consider to be the creator of the universe.
The spirit of dead ancestors called Muldei
are housed in a small wooden post of 4ft. long in the main room of the house.
Bondos also believe in the efficacy of magic and sorcery.
Bowing and genuflection are various means of obesiance to satisfy the supernatural powers.

Het probleem met het achterhalen van informatie over de stammen
is dat er veel verschillende schrijfwijzen worden gebruikt.
Zo zocht ik naar informatie over de Kondhs.
Die staan te boek als
Dunguria Kondhs, Dungra Kunds, Dongaria Konds en Dongria Konds,
maar ik kom ook de term Gonds tegen.
Kom daar maar eens achter.
Voeg daar aan toe dat de schrijfwijze van plaatsnamen in India
ook al onderhevig is aan wisselingen en de verwarring is compleet.
Machhkund, Machhakund of Machkund, Onukadelli of Onkadeli.

De mannen dragen pijl en boog.
Om fotoxe2x80x99s van de vrouwen te mogen maken moet er eerst betaald worden.
Mannen mag je niet fotograferen.
De markt bestaat uit twee delen:
groente, fruit en huishoudelijke artikelen aan de ene kant;
drank aan de andere kant.
De drank maken ze zelf en op dit deel van de markt zie je met name de mannen.
2 Kettingen gekocht: een met muntjes en 1 met kralen (blauw/wit).
Ze maken deze kettingen niet zelf maar door ze bij hen te kopen
gaat het geld naar stammen en niet naar de handelaren waar je het ook kunt kopen.
Bovendien is het leuk om van ze te kopen.
Ze spreken geen Engels.
Kunnen ook niet goed tellen dus is er constant overleg met andere vrouwen.
De blauw/witte ketting kost 80 Roepies (xc2xb10.60 Euro)
De muntenketting kost 200 Roepies (= 4 Euro)

Vannacht hebben we geslapen in een xe2x80x98bungalowxe2x80x99 van de elektriciteitsmaatschappij.In de buurt is een stuwdam aangelegd.
Op het grondgebied van Orissa maar door de elektriciteitsmaatschappij van Andhra Pradesh.
Dit is een afgelegen gebied.
Voor inspecteurs en hoger personeel zijn deze bungalows weggezet.
Het zijn in wezen niet meer dan stenen schuurtjes.
In deze gebouwtjes hebben we 4 ruimtes: een xe2x80x98keukenxe2x80x99 en drie slaapvertrekken.
In de slaapvertrekken zetten we onze tentjes op of een klamboe.
Er is ook een veranda aan het gebouw.
Geslapen heb ik niet echt.
Er was een voorstelling met muziek in een nabij gelegen tempel.
Deze voorstelling duurde tot 00:30 uur.
Verder was het koud en heb ik nog steeds last van mijn verkoudheid.

Vanmiddag een wandeling gemaakt naar het dorp van de lagere Gadaba stam.
Een hele mooie rustige wandeling in een vallei waar geen echte weg naar toe loopt.





Voorbeeld van een ‘dorpsplein’ met hele oude stenen.











Nog twee fotoxe2x80x99s voor het digitale herbarium toegevoegd: gras en suma (Samu ?)



Ik geloof nooit dat dit die suma is, waarschijnlijk is de foto de mist in gegaan.

(Braziliaanse Ginseng).



Botanical: Pfaffia paniculata
Family: Amaranthaceae
Other common names: Amazon Ginseng, Brazilian Ginseng, Brazilian Carrots, Para Todo

With a common name, Para Todo, meaning “for everything,”
there is a hint of just how much benefit Suma Root may be to your health.
Often called the South American version of ginseng,
it has become a popular tonic that is used to bolster
the immune system and to fight temporary depression and fatigue.

Nog een foto van een jongetje met hoepel.
Het dorp stond vol met huizen met gekleurde (Mondriaan) wanden en mooie deuren.



Speelgoed.
Hij vond het wel een beetje eng, mijn aandacht voor het speelgoed.



Tempel in de buurt van onze ‘bungalow’.

17/11/2004

Tachtig kilometer rijden en van daaruit 4 dorpen bezocht.
Bijzonder is de stam waar de vrouwen zware, brede halssieraden dragen.
Gutalpura is de naam van het dorp waar we de dames gezien hebben.
Bono Gadoba.

Vanochtend is wel mijn pen verdwenen.
Vanmiddag naar de markt. Nu weer naar een dorp waar we morgen naar een markt gaan.

Het is aan mijn (korte) verslag wel te zien dat de vermoeidheid fors toeslaat.
Ik heb niet veel tijd gespendeerd aan het opschrijven van veel zaken.
Gelukkig heb ik wel foto’s gemaakt.
We zijn in onze vakantie aanbeland in Orissa.
Dit is een staat in het oosten van India.

Orissa bestaat weer uit een aantal districten.
Het district waar we veel tijd zijn geweest in Koraput.

De kaart is van een mindere kwaliteit maar het was de enige die ik kon vinden.

Dus we kunnen de dag maar beter volgen aan de hand van de foto’s.



Omdat we de avond ervoor naar het festival zijn gegaan (dat was niet gepland),
hebben we in een hotel overnacht.
Toen we wakker werden zagen we dit bijenbouwwerk op ons balkon.
We hebben dat maar snel met rust gelaten.





Het landschap tijdens de wandeling.







Deze mensen waren het eerste doel van de wandeling.
De Gadoba-stam. De mensen staan bekend om hun dans.
Die hebben we gisteren op het festival ook gezien.
De vrouwen dragen hele brede halsbanden.
Hoewel ze van aluminium gemaakt zijn, zijn ze behoorlijk zwaar.
We mochten natuurlijk even voelen hoe zwaar.





















De oogst ligt te drogen in de zon in grote platte manden.



De manden vlecht men zelf.



Het kleine vee loopt los door het dorp.





Natuurlijk wordt er ook voor ons gedanst.





Dit is een detail van de vorige foto.
Niet alleen de halssierraden zijn erg groot.
De enkelbanden mogen er ook zijn.









Geen dans zonder muziek: de band.



In een volgend dorp bewonderen we de geometrische beschildering van de huizen.



Aan de deuren is ook extra aandacht besteed.









Is het geen paradijs ?





Onze lunch, tweede van rechts de dadelchutney.





Let op de ringen van deze vrouw. Ze zijn gemaakt van Indiaase munten.









Maar men maakt ook figuratieve afbeeldingen zoals deze vis.



Speelgoed.
De kinderen speelde tussen de huizen door deze auto achter zich aan te slepen.
De auto is gemaakt van karton en papier.
De assen worden gevormd door prikkers.
Weer eens wat anders dan een X-box.









Onze tenten zetten we op in een ‘bungalow’.
Rechts is onze tent.





Deze kippen liggen in de keuken te wachten op de slacht.
Ze gaan een belangrijk onderdeel worden van ons avondeten.

16/11/2004

Ontwaken



Ontbijtvoorbereiding.



Kijkje in de stal waar we naast geslapen hebben.



Keuken.





De mist stoort de lokale bevolking in ieder geval niet.



Ontbijt.



Buurtbewoners waren nieuwsgierig en kijken over de omheining..

Wandeling van 8 kilometer langs 4 dorpen.
07:30 uur vertrokken terwijl het nog mistig was.
Om 11:45 uur terug in de volle zon.
Mijn xe2x80x99Herbariumxe2x80x99 gefotografeerd.
Eerst ons xe2x80x98eigenxe2x80x99 dorp bezocht.
Let vervolgens op de staartjes en het hoge voorhoofd van de mannen.
Let op de enkelbanden (zwaar!) en de bamboekammetjes in het haar.
Het wandelen gaat door een schitterende omgeving van jungle, agrarische velden
met voornamelijk planten die gebruikt worden om olie uit te halen en kuddes (met koeienbel).
Vlinders dansen om je heen terwijl de ene mooie plant, bloem, struik, boom
zich afwisselt voor een andere.

Lunch:
= rijst met groente, cashewnoten en rozijnen;
= pompoen in kerriesaus;
= bloemkool, ui, tomaat, boontjes;
= papadum;
= linzensaus;
= thee of koffie;

Wandeling



Het huis op orde brengen.



Er wordt hard gewerkt.



Gele koolzaad(?)velden.





Onze lokale gids.



Op weg naar de markt om je spullen te verkopen.



Een kijkje in een huis.











Typisch mannenkapsel: staartje.











Houten koeienbel.

















In de middag een bezoek aan een Hindoetempel en een markt.
In de avond gaan we naar een tribaal festival in Koraput.
Er was een groot festivalterrein vrijgemaakt voor de vertegenwoordigers
van alle stammen van India (officieel 62).
De regering organiseert dit festival zodat de stammen ervaringen kunnen uitwisselen
en het vormt zo een communicatiekanaal naar hen.
Aanwezig waren onder andere de xe2x80x98Chief ministerxe2x80x99 van Orissa
(de minister president) en de minister van toerisme.
Wij als toerist werden gelijk naar een speciaal vak geleid naast de VIPS.
De bewaking was een lachertje.
Het was er druk, zeker ook met vertegenwoordigers van de stammen.

In de buurt van de markt.









Parab 2004.



De Parab is een jaarlijks terugkerend festival in Koraput voor de stammen in India.
Er zijn toespraken en dansen van stammen uit heel India.
Tussen de volgende foto’s zitten er van een groep uit Shri Lanka.



Er is een web site in India waar specifiek aandacht is voor dit festival.

Parab









Westerse toeristen op de tweede rij.

15/11/2004


Voor we op deze dag op pad gingen, ben ik wat rond het hotel gaan neuzen.
Er was weinig tijd dus ver ben ik niet gekomen.
Maar ik werd al snel ontdekt door drie ‘gidsen’.
Die lieten me het stambeeld voor Gandhi zien.
De gidsen staan ook op de foto.





Vandaag het eerste bezoek aan een dorp met originele bewoners: aardewerk.
Route: Jeypore (mijn schrijfwijze was Jaypur), linksaf bij Patraput, eindpunt Gupteshwar (op de grens).
Tweede dorp: dansen, Rona, neusring.
Derde dorp: Bondo Poroja, dorpsplein, lagere kaste.
Eindpunt: Dhjarja, slaapplaats























De tocht langs de dorpen is prachtig.
Naast de gids is er een chauffeur en een kok die meegaat.
Vandaag kookt de kok voor het eerst voor ons.

Dadel chutney.
De naam heb ik maar zelf bedacht.
Het is erg lekker.

Bak rode ui met knoflook.
Voeg tomaten toe.
Laat het mengsel een beetje indikken.
Suiker toevoegen.
Als laatste dadels toevoegen.









































Na afloop van de wandeling langs de dorpen kwamen we weer terug langs het dorp
met de pottenbakkers.
We liepen de bus vooruit tot aan de weg.
Terwijl we daar op de bus stonden te wachten kwam er een overheidsambtenaar voorbij.
Hij was samen met zijn assistent op inspectie langs de boeren in het gebied.
Hij ging hen vertellen wat ze het best het komende seizoen konden verbouwen.
Hij wilde met ons op de foto en gaf me zijn adres.



Vervolgens brengen we een bezoek aan een markt.
We treffen er van alles aan: gedroogde vis, groente, tabak, het locale casino.





De groeten, rode ui, knoflook, pepertjes, aubergine of wat dan ook.
ligt keurig opgestapeld. Alle stapeltjes ongeveer hetzelfde gewicht.





Het wordt snel donker, dus snel de tent opzetten.
De kok heeft zich geinstalleerd in een van de huisjes van de familie
waarbij wij te gast zijn. Lichtje op het hoofd en koken !






De volgende web site is van een Christelijke organisatie
die de taak op zich genomen heeft om zoveel mogelijk volkeren op aarde
te benaderen met hun geloofsovertuiging.
Vandaar dat ze een overzicht op internet bijhouden
met alle bekende stammen in de wereld.
Dat helpt mij nu ook de juiste schrijfwijze van de namen te achterhalen.

Joshua Project

De hele nacht gelegen naast wat later bleek een stal met koeien te zijn.
De koeien aten, urineerden enz, enz de hele nacht.
De mensen die voor hun woning (en onze tent) sliepen gingen maar niet naar bed
en erg vroeg eruit.
Kortom, nauwelijks geslapen.
L. dacht zonder oordopjes te kunnen, helaas.

Het volgende was er gebeurd.
We zouden een eerste nacht bij een stam blijven slapen.
Daar is natuurlijk geen hotel.
Wassen en scheren kon aan de pomp net als de inwoners van het dorp dat deden.
Er waren tenten beschikbaar alleen was de kwaliteit een probleem.
We werden gewaarschuwd dat we er voor moesten zorgen dat de tenten goed zouden sluiten.
We kwamen tegen de avond aan bij het dorp waar we zouden overnachten.
De tenten konden worden opgezet op een veld voor de huizen van de familie bij wie we sliepen.
Onze tent was kapot en het werd al donker.
De gids stelde voor van tent te ruilen: hij in onze tent, wij in die van hem.
Zijn tent was in orde maar stond bijna tegen de huizen en tegen de stal aan.
De gids had dat bewust gedaan.
Hij kende deze mensen en hij zou toch een hele avond met hen blijven zitten praten.
Dat deden ze buiten voor hun huis, naast de tent waar wij lagen.
Op zich allemaal erg leuk, alleen niet of nauwelijks geslapen.

Bijzondere web sites:
De eerste is een site met allerlei foto’s, reisverhalen en hele mooie links,
allemaal over India:

India Individueel

De tweede site is vergelijkbaar maar betreft meer landen dan India alleen.
Er is ook een verhaal over Orissa bij:

The Far East // Het Verre Oo
sten

Daar staat hij dan, de Kangchenjunga, de derde hoogste berg in de wereld.
In Sikkim vinden ze dat de berg in Sikkim, in India ligt.

19:15 uur Lobby van het Great Eastern Hotel (13/11/2004, Kolkata)
12:30 uur Aankomst in Vizianagaram (14/11/2004, Andhra Pradesh)

Maar anderhalf uur te laat.
De reis naar de overnachtingplaats vindt plaats met een Ambassador.
(een Ambassador is een veel gebruikte auto in India.
Met name de overheid en het leger gebruiken deze auto veel.)
Het terrein is heuvelachtig met veel agrarische activiteiten: velden met herders, rijstvelden.



Zeg niet dat de Indiase bevolking niet trots kan zijn.



Reserveringen worden met een computerprint aan de buitenkant van de trein gehangen.
Onze namen staan er ook bij.



Het interieur van de Ambassador.
Erg bemoedigend was het niet.
Kijk eens op de volgende foto.
Juist, de eerste hulp, gelijk voor je knieen.





Onderweg even eten in een gelegenheid langs de weg.
Altijd feest, erg lekker (Masala Dosa, ik weet het nu nog!) en vers !





Het keukenpersoneel en wat gasten.



‘Onze Ambassador’.



Altijd een glimlach.

13/11/2004: Calcutta

We zijn bijna in Kolkata.
Aankomst rond 06:30 uur.
Vanavond weer een nachttrein met aansluitend een busreis van 5 uur.
De slaapbanken in de trein zijn redelijk voor onze grootte.
Ingeklapt zijn ze echter niet echt geschikt om er lang op te zitten.
Toch heeft de trein naar verwachting 1 uur vertraging en zijn we wat vroeg op.
Het is mistig, de zon komt met een oranje gloed door de mist heen.
De stations zien er uit als een niet opgeruimd cafxc3xa9
waar de vorige avond een groot feest is geweest.

Vandaag een klamboe gekocht.
De winkels gaan hier om 10:00 uur open maar rond die tijd was er toch nog veel dicht.
Of we iets kunnen met die klamboe zal de tijd uitwijzen.
We hebben nog geld gewisseld en postzegels gekocht en opgeplakt.



Op zoek naar een klamboe. Dat doe je in de grote ‘winkelcentra’ van de stad.
In het oudere deel van de stad zijn grote overdekte markten/winkelgalerijen.
Vaak opgericht door de overheid of door een collectief van winkeliers.
Met allerlei winkels. Zo ook slagers en poeliers.





Ook in Kolkata de restanten van Diwali.

Toen zijn we nog maar even onder de douche gegaan.
(In Kolkata hadden we overdag een hotelkamer ter beschikking zodat
mensen konden slapen en douchen)
De komende dagen zijn misschien wat primitiever.

19:15 uur Lobby van het Great Eastern Hotel (Kolkata)
12:30 uur Aankomst in Vizianagaram (14/11/2004, Andhra Pradesh)



Daar gaan onze rugzakken voor de tweede keer in 24 uur naar een trein.

12/11/2004 Diwali

Diwali of Divali is het lichtfeest, een van de belangrijkste feesten in het hindoexc3xafsme.
Het woord is afgeleid van het Sanskriet diipa’valii, dat een rij lichtjes betekent.
Tijdens het feest worden dan ook door het huis heen lichtjes zoals olielampjes aangestoken.

Het feest vindt gedurende vijf dagen in het najaar plaats,
wanneer de dagen korter worden en er daardoor minder licht is van de zon,
ergens in oktober of november.
Centraal gegeven van het feest is, dat het goede het wint van het kwade.
Ter voorbereiding op het feest maken de mensen het gehele huis zo schoon mogelijk,
omdat anders alles onrein zal zijn.
De godin die hierbij hoort heet Lakhsmimata.
Zij is de godin van de wijsheid en staat ook centraal voor goedheid.
Er wordt die dag ook zoetigheid gemaakt, maar geen vlees of vis gegeten. (waaronder ook ei)

Gisteren meerdere malen geprobeerd te internetten.
Maar geen plaats.
Een cyber cafxc3xa9 in de buurt heeft maar 2 pcxe2x80x99s.
Vandaag nog eens proberen.

Idee voor volgende vakantie:
Potters, snoepjes/dropjes in een klein plat blikje.

Geluidsniveau Matthaus Passion #6,35 controleren.

Het feest levert allerlei mooie plaatjes op.
De beelden die we eerder in ruwe vorm zagen in Kolkata zien we nu in volle afwerking.
Het (waarschijnlijk) zwaarste deel van de reis is begonnen.
Eerst een busreis die het grootste deel van de dag in beslag neemt,
dan de nachttrein naar Calcutta.

De busreis eindigt in Silliguri.
Daar gaan we later die avond in de trein.
Maar de Diwali-activiteiten zijn hier in volle gang.
Het begin maken we daarvan hier mee.
Op verschillende plaatsen zijn podia opgericht met godenbeelden.
Deze podia zijn in de avond prachtig verlicht
(het wordt hier gelukkig al vroeg donker).



In Gangtok begint men al vroeg met het versieren van de winkels en huizen.
En het ‘Afrikaantje’ is daarbij favoriet.



Ook palmbladeren, of beter stronken, worden ingezet voor het feest.



En als er ergens vraag naar is, is er ok een markt. Hier kun je nog slingers kopen.



Wij beginnen nu onze busreis terug naar Silliguri.
Vervolgens zullen we met de nachttrein naar Calcutta gaan.
Maar onderweg is veel moois te zien in Sikkim.
De bergen en rivieren zijn prachtig.



De rivierbedding is een belangrijke bron voor bouwmateriaal.











Deze mevrouw zit onderweg ergens bij een winkeltje.



In Silliguri aangekomen zijn de voorbereidingen voor het feest al in een vergevorderd stadium.
Op verschillende plaatsen zijn tijdelijke ‘tempels’ opgericht.
Dit is de zijkant van een zo’n ‘tempel’.
Veel bamboe en doek.



De voorkant ziet er veel mooier uit.



Dit is later op de avond in volle glorie.



Dit is een godenbeeld in de ‘tempel’van de vorige foto’s.



En dit een detail. Dit soort beelden hebben we eerder in productie gezien in Calcutta.



We maken een korte wandeling door deze hoofdstraat.

















Op weg naar het station zien we nog veel tijdelijke bouwwerken.
Op een er van zie ik deze afbeelding. Vanaf het station loop ik er terug naar toe
om deze en de volgende foto te maken.

11/11/2004: Tsomgo-meer.

Met een jeep naar dit hooggelegen, heilige meer.



De weg er naar toe is behoorlijk stijl.
Deze wegen zijn erg belangrijk voor het land.
Sikkim ligt ingesloten tussen aan de ene kant Nepal
(met een grote, actieve communistische beweging).
In het noorden ligt Tibet (lees China, want China bezet dit land
al jaren en lijkt niet van plan dit op korte termijn te verlaten)
En in het oosten ligt het kleine bergstaatje Bhutan (met
daarachter gelijk weer China).
Als gevolg daarvan heeft Sikkim zich aangesloten bij India.
India heeft hier veel troepen en die moeten zich snel
kunnen verplaatsen en steeds bereikbaar zijn.
Vandaar de ‘goede’ wegen.













Dicht bij het meer zien we steeds meer sneeuw.
Als we aankomen worden we verwelkomt door yaks.





Bij het meer lag nog sneeuw (een beetje) en was het behoorlijk koud.
Een van de attracties is een ritje op een yak.
Maar doordat er weinig toeristen zijn op dit moment,
zaten de meesten om werk verlegen.
Het meer is fotogeniek, net als de reis ernaar toe.
Het meer ligt op meer dan 3000 meter.
Dus dat is flink stijgen vanuit Gangtok.
Er staat een sliert van misschien wel 30-40 kraampjes
die allemaal dezelfde yak-sokken, momos en thee verkopen.



























Yak uitwerpselen, echt Yakie.



Is het geen plaatje?

Terug in Gangtok de noodles-soep gegeten bij een Chinees (45 RP xe2x89xa4 1 Euro).
De soep was niet erg heet, de pepertjes wel !
Gangtok kent een Institute for Tibetology.
Een soort studiecentrum voor het Tibetaans Boeddhisme plus museum.
Mooie verzameling.
Terug naar het centrum met de kabelbaan.
Helaas heeft de xe2x80x98rope-wayxe2x80x99 2 haltes.
We moesten de eerste hebben maar waren te laat met uitstappen.
Dus teruglopen.



In Gantok staat een hele grote stupa met daarom heen heeeeel veel gebedsmolens.



Ik kan niet lezen wat er op dit bord staat. Er is 1 woord waar ik iets mee kan: Clockwise.
Ik denk dat daar mee bedoeld wordt dat om je gebeden effectief te laten aankomen
je met de klok mee rond de stupa moet lopen
en de gebedsmolens in moet gang zetten om je overwegingen kracht bij te zetten.







We drinken nu thee bij Glenary (een onderdeel van een keten
van bakkerijen, restaurants en bars.
Gericht op de yuppie Sikkimezen en toeristen.)

Avondeten: The Square.
Chinese set diner: groente, vlees en vegetable fried rice

10/11/2004: Phodong en Lobrong

L. slaapt vandaag uit.
Ik ga met een excursie mee.
Eerste klooster Phodong, tweede klooster Lobrong.
Onderweg weer op verschillende plaatsen mensen aan de weg zien werken.
In de bocht van een weg bouwt men met grote stenen een muur:
de fundering voor de weg.
De stenen worden gemetseld.
Om de cement zoveel mogelijk stevigheid te geven gebruikt men grind.
Daarvoor worden grotere stenen door vrouwen en kinderen en kleinere gehakt.
Daarvan wat fotoxe2x80x99s gemaakt.



Onderweg kwamen langs dit bijzondere gebouwtje.
Mij was het eerst niet opgevallen.
Het is een watermolen.
Maar niet een om electriciteit op te wekken.
Nee dit is een gebeds-watermolen.
De gebedsmolen kom je in Sikkim in allerlei maten tegen.
Meestal bij kloosters.
Maar hier in dit gebouw zijn er vier.
Het water uit de bergen beweegt de schoepen onderaan de molens.
Die gaan daardoor draaien.
Geweldige vondst.









Politicie maken ook hier reclame voor hun eigen beleid.



De kwaliteit van een paar foto’s die ik in Phodong maakte, is niet best.
Maar het zijn de enige die ik heb.
Het is geen erg welvarende streek.







Toegangspoort naar het klooster van Lobrong.



School vindt plaat half in de open lucht.
De scholieren zitten onder een permanent afdak. Veilig voor de zon.



De bewaker van de tempel.





Oudere leerlingen krijgen les in houtbewerking.
Ze ‘overvallen’ ons met hun maskers op.





Het houtbewerken doen ze buiten in het gras.









Deur naar gebedsruimte.





Werk aan de weg.



Mannen en vrouwen hakken grotere stenen tot grind.
De grote stenen worden losgewrikt van de berg.
We hadden een rustpauze en waren de wegwerkers net gepasseerd.
Ik ben alleen teruggelopen.
Ik maak eerst wat foto’s van de mannen.











Deze laatste twee foto’s waren mijn doel.



Langs de weg staan overal stichtelijke teksten.
Daar zijn ze sterk in:

Start early
drive slow
drive safely

of

If married
divorce speed

xe2x80x98s Avonds gegeten in xe2x80x98The Squarexe2x80x99.
Een klein, modern Chinees restaurant.
Erg lekker eten, drie koks werken er in een open keuken.
Alle gerechten komen tegelijk op tafel (voor- en hoofdgerechten).

Vooraf:
kipstukjes zonder been in kruiden,
met name pepertjes maar ook koriander,
rode ui en tomaat.

Hoofdgerecht:
American Chop Suey (Ik kende de naam van het gerecht wel
maar had het nog nooit gegeten: fijne mie in een tomaten saus
met stukjes tomaat en kool.

Mandarin vegetables: groenteballetjes in een Mandarijnstijl saus.



Kermis in Gangtok.

We hebben de markt bezocht en met name de kruidenafdeling:
kardemon, suiker (in de vorm van kleine stukjes kroepoek).
Cashewnoten mochten we proeven.
Zakdoeken, appels en sinasappels gekocht.



Dit zijn ze dan: Sikkim tomaat.

Email.
Tijdens de voorbereidingen heb ik op internet een reisverslag ontdekt
van een echtpaar die eerder dezelfde reis hadden gemaakt.
Het reisverslag van hen was een grote steun voor ons.

Het reisverslag is op de volgende website te vinden:
Web site John Stuurman

We hebben voor en tijdens de reis contact met elkaar gehad via email.
Zoals hieronder:

11/10/2004 11:02 AM
Beste J,

We zijn inmiddels al weer in Gangtok.
Nog even en we verlaten Sikkim.
Ik heb Rashmi jouw bericht doorgegeven.
Hij wist meteen over wie ik sprak en
stuurt jullie zijn groeten.
Hij heeft geen foto’s van je ontvangen.
Een dag later begon hij er zelf nog eens over.
Hij vertelde me dat jij plannen had om
misschien ooit zelf reisbegeleider te worden.

Het weer is goed in Sikkim.
Met name in de ochtend. Het zicht in
Darjeeling en Pelling op de bergen is fantastisch.
In Gangtok is het zicht slecht.

Tot de volgende India mail !
L en M

09/11/2004: Rumtek

Bezoek aan het klooster van Rumtek.



Dit is werkelijk een mooi, groot klooster dat nog intensief wordt gebruikt.







Ik schrijf dit op terwijl we op een terrasje onder aan het klooster zitten.
Naast ons zit iemand Boeddhistische teksten te xe2x80x98zingenxe2x80x99/prevellen.


Hier koop ik een boek, in een foedraal.
Een boek bestaat uit een stapel,
lange, rechthoekige bladen die los op elkaar zijn gestapeld.
De bladen zijn aan twee kanten bedrukt.

“>

De drukkerij.

“>

De mallen, misdrukken en papier.

“>

Hier wordt mijn boek even vakkundig ingepakt als het eerst gemaakt is.

Het klooster krijgt net een goede wasbeurt.
Alle monniken wonen of in de school (studentenflat) of in de omgeving van het klooster.





Er is een enorme keuken waar hun eten wordt bereid.





In de verte zien we Gangtok liggen.
Het is minder dan 30 kilometer maar de busreis er naar toe zal 2 uur duren.
In Gangtok aangekomen, na een douche en na het organiseren van de was,
hebben we geluncht in een hotel tegenover ons hotel.
Hotel xe2x80x98Golden Pagodaxe2x80x99 heeft een rooftop restaurant.
De Masala Dosa en Sweet Lassi smaakt prima.
Daarna zijn we naar de Ganesh Tok gelopen.
Dat is zoxe2x80x99n 5 a 6 kilometer bergop, sommige stukken zijn steil.
Het is meer een uitzichtpunt dan een tempel.
De tempel is 2x2x2 meter met daarin een kleine nis.
Het uitzicht is heel mooi.
Terug met de taxi.

Gegeten in de xe2x80x98Snow Lionxe2x80x99.
Lekker, niet te duur en je krijgt er zeker geen kleine hoeveelheden
zoals de Lonely Planet vermeld.
L. gaat naar het toilet om haar lenzen schoon te maken en verliest natuurlijk haar lens.
Niet meer gevonden.
Gelukkig had ze voor het Orissa-deel van de reis al voorzien
dat lenzen niet optimaal zouden zijn en daarom een bril gekocht.
Die kan ze nu wat eerder gaan dragen dan gepland.

07/11/2004: Pelling

In de middag gaan we op zoek naar het tweede klooster.
!e poging:
na 2,5 kilometer lopen zijn we gestopt en teruggelopen naar Pelling.
2e poging
Het Pemayangtsi-klooster bezocht.



De gebedsvlaggen verwelkomen ons.





Waar deze figuren van gemaakt worden en wat hun functie is, is me niet duidelijk geworden.














Geverfde stenen met daarin uitgehakt een spreuk (mantra) zouden we nog vaak zien.



Op de laatste avond in Sikkim eten we gezamenlijk met de reisgenoten
het Sikkim diner in het hotel:
= lokaal bier;
= tomatensoep;
= vegetable momos;

xe2x80x9cMomos are a kind of dumpling popular in Nepal, Sikkim and Tibet, similar to Chinese potstickers.

Momos are made of a simple flour and water dough,
white flour is generally preferred,
and sometimes a little yeast or baking soda is added
to give a more ‘doughy’ texture to the finished product.
The filling may be one of several mixtures, described below:

Minced beef, or beef and pork, combined with any or all of the following:
onions, shallots, garlic, and cilantro/coriander.
The mixture is usually spiced with salt, pepper, and often ground cumin.
Some people also add finely purxc3xa9ed tomatoes, though many variations are possible.
Vegetarian, predominantly made from onions and garlic, and frequently curried.
Finely diced vegetables are also added, as well as various spices.
Potato, somewhat similar to Indian samosas,
with small dice of firm potato in a tomato based sauce.
Cheese, usually a fresh cheese, this variety is common in Sikkim.
These fillings are then enclosed in a round of the above dough,
which is sealed in a circular fashion, resembling a pinwheel,
though it’s also not uncommon for them to be folded in half and sealed.

The resulting dumplings are then cooked by steaming over a soup
(either a stock based on bones or tomato-based),
which is served with the dumplings, as well as chilli sauce.



Momos are commonly made in Tibet, Kathmandu, Sikkim,
Kalimpong and Darjeeling.xe2x80x9d

= rijst, chicken masala, spinazie, boontjes, spinaziesoep
= ananas
= ginger tea (gember thee)

Opmerkelijk:
de mensen in Pelling (in heel Sikkim trouwens) zijn erg aardig.
Zo deed zich nog de volgende situatie voor die
om mij nu onbekende reden niet in mijn aantekeningen staat.
Toen we weg gingen naar Rumtek moesten we nog onze rekening betalen.
In plaats dat wij de mensen een fooi moesten geven
hadden ze de rekening naar beneden afgerond omdat we
ondanks het ontbreken van verlichting en het lange wachten,
toch in het hotel waren blijven eten.
Overigens kregen we bij het afscheid allemaal een xe2x80x98sjaalxe2x80x99.
Een geel stuk stof dat ik nog steeds aan mijn rugzak heb hangen.

07/11/2004: Pelling



Wij verblijven in een hotel in het minst toeristische stuk van Pelling.
Hier geen grote betonnen hotels, model Zwitsers chalet.
Op het xc2xb4pleinxc2xb4voor de deur staat bovenstaande reclame.
Een wel heel bijzondere kaasxc2xb1 met Zwitserse en Nederlands invloed !

Vanochtend ons eerste Boeddhistische klooster bezocht.
Als de ramen niet beslagen zouden zijn,
zouden we een fantastisch uitzicht hebben gehad op de bergen.
Een hele reeks toppen van 6 of 7000 meter en xc3xa9xc3xa9n van 8000.
Vanaf 10:00 uur zitten de toppen weer in de wolken.
Maar wat een uitzicht.



De analoge foto’s die ik op deze vakantie heb gemaakt zijn niet in orde.
Je ziet dat door hele lichte stukken of af en toe een rode vlaag
over de foto zoals hierboven. Jammer.







De gids voorop. Het is nog koud. We hebben nog een jas aan.
Het klooster dat we gaan bezoeken zie je al een beetje boven op de heuvel.





Er wordt aan de weg gewerkt. De gids heeft zijn jas al uit
Het oranje T-shirt komt tevoorschijn.





Vandaag houden we een rustdag met bezoeken aan twee kloosters.
Nu zitten we op het dakterras van ons hotel.
(Je kunt ook zeggen:
nu zitten we op het platte dak van het hotel waar twee stoelen staan,
maar dakterras klinkt beter)

Email is hier niet.

Het Sangh-Gak Choling klooster ligt boven op een heuvel.
In een klein kamertje begint een monnik net met zijn gebed,
compleet met bekken en trommelbegeleiding.



Een verhoog met daarop de stupa’s of chorten.



Soms zijn de stupa’s of chorten klein en ruw van afwerkingzoals hier rechts.



De gebedsvlaggen wapperen in prachtige kleuren in de wind.
Soms zijn ze al vaal en een beetje versleten van het weer.





De ramen worden vast een inspiratie voor een volgend mozaiek-werkje.





De schilderingen naast de ingang van de gebedsruimte, zijn een beetje beschermd.
doordat de deur en de schilderingen in een grote nis zijn aangebracht.
Toch hebben ze veel te lijden van het weer.



In de gebedsruimtes hangt altijd zo’n prachtig set.
fel gekleurde stukken stof. (het lijken wel stropdassen)



Binnen zijn de schilderingen in betere staat maar omdat het er donker is.
zijn ze vaak moeilijker te fotograferen.













Nog meer mozaiek-inspiratie.



In een donkere ruimte, ergens boven in het gebouw,
stonden een paar van dit soort ‘beeldjes’, achter glas.
Donker van roet ? Origineel waren ze gekleurd.
Houtsnijwerk ?





Deze monnik begon aan een gebed. Zich niet storend aan onze aanwezigheid.
Compleet met bel en trommel, bad hij zacht sprekend aan de hand van een boek.



Op de plaats van het huidige Sangh-Gak Choling klooster
werd in 1642 een eerste klooster gevestigd.
De huidige constructie is uit 1965.









Op de weg terug naar het hotel zien we dat de werkzaamheden aan de weg gestaag vorderen.



Deze restanten van een vogel liggen op het dakterras van ons hotel te drogen in de zon.