De tentoonstelling ‘Groeten uit de Oriënt’ bestaat
in jet Huis van het Boek natuurlijk uit veel boeken.
Maar ook andere materialen.
Het wil duidelijk maken hoe onze stereotype beelden
tot stand komen. En, troost je, niet alleen westerlingen
halen stereotypen uit de kast om andere groepen mensen of
landen af te beelden en bespreken.
De tentoonstelling bevat bijvoorbeeld ook een reeks
voorbeelden met bladen uit Turkije. Vermoedelijk gaat
het er in andere delen van de wereld niet anders aan toe.
Maar de tentoonstelling.
De meest gênante voorbeelden heb ik maar achterwege gelaten.
Een mooie uitklapbare afbeelding van Mekka. A. Reland, La religion des Mahometans exposée par leurs propres docteurs…, Den Haag, 1721.
Detail van de plaat.
Nog een boek met een grote plaat. Pierre Dan & Simon de Vries, Historie van barbaryen en des zelfs zeerovers, Amsterdam, 1684.
Dus het lijkt een plaat met boten maar het onderwerp is veel serieuzer.
Dit is een fantastisch boek. In de letterlijke betekenis van fantasie. De maker heeft de streken die hij beschreef nooit bezocht. Hij verzamelde informatie van allerlei bronnen en combineerde die. Olfert Dapper, Asia of naukeurige beschryving van het Rijk des Grooten Mogols en een groot gedeelte van Indiën, Amsterdam, 1672.
Heel wat later volgen deze tekeningen. Ideaal als je de Efteling wilt ontwerpen maar waarheidsgetrouw….. Marius Bauer, Een vizier op een kameel, ets. Eind 19e eeuw.
Marius Bauer, Een sultan, ets.
Dat erotiek een rol speelt bij het vormen van de stereotypes maken deze en komende foto’s duidelijk. Paul Rodenko maakte een serie boeken waarvan de titel eindigt met ‘…en andere vrijmoedige liefdesverhalen uit 1001 nacht’. Paul Rodenko, Schandaal in Damascus en andere vrijmoedige liefdesverhalen uit 1001 macht, Ooievaar-reeks, Bert Bakker, Den Haag, 1957 – 1959.
De volgende filmposter haken daar enthousiast op in:
The Son of the Sheik, Rudolph Valentino, 1926.
Voor het geval dat we dachten dat dit alleen
in een ver verleden gebeurde:
Valentino, Rudolf Nureyev, 1977.
Maar het volgende blijft voor mij
het meest bijzondere voorwerp op ‘Groeten uit de Oriënt’.