Er komt veel informatie tot je op de tentoonstelling ‘Kracht
van Kronieken’, die je gelukkig middels een paar boeken
thuis nog eens rustig tot je kunt nemen.
Eigenlijk wil je dan nog een keer gaan kijken.

Maar nu vervolg ik mijn fotoserie.

In de illustraties van middeleeuwse kronieken komen veel wapenschilden terug. Er worden zelfs hele boeken aan gewijd. Wapenboek van Hendrik van Heesel, Holland (Den Haag). Circa 1456. Leuk die puntschoenen. Links het wapen van de Heren van den Bergh.

Dit is een prachtig Getijdenboek. Voor de tentoonstelling gaat het vooral om de mooie afbeelding die hieronder volgt maar die hoofdletter aan het begin van de tekst (Initiaal) is zo mooi! Getijdenboek, Rijnland, Keulen, 1486.

De rijkheid van de versieringen in een boek is vooral afhankelijk waarvoor men het boek wil gaan gebruiken. Het is minder afhankelijk van de inhoud van de tekst al bestaat daar natuurlijk wel heel vaak een relatie tussen. Een gebedenboek is vooral voor prive-gebruik en zo rijk versierd voornamelijk voor iemand van adel. Getijdenboek, Rijnland, Keulen, 1486.

Dit boek is van een andere kwaliteit dan het vorige. Het is ook een getijdenboek maar de afbeelding op de linkerpagina is er pas later ingelijmd. Niets mis mee maar minder kostbaar. Getijdenboek met ingelijmde tekening (links), Noord Frankrijk (Amiens). Eind 15e eeuw. Dis is een boek uit de collectie van Kasteel Huis Bergh.

Vanwege het linkse wapen (van de familie Van den Bergh) en omdat dit zo’n prachtig juweel is: Koormantelspeld van de Heilige Vitus, circa 1335. Een koorkap is een mantel met een speld als sluiting.

Veel van de kronieken proberen te reconstrueren wat een bijzondere oorsprong de familie van hun graaf, koning of keizer is. Bij een stad als Nijmegen (Ymmaghen) is het eenvoudig de oorsprong te herleiden naar de Romeinen en wie beter dan Julius Caesar? Die jeeste van Julius Caesar, Govert van Ghemen, Holland (Gouda), 1486 – 1487. Caesar eerder als ridder dan Romeins veldheer. ‘Die jeeste’ betekent ‘het waargebeurde verhaal’.

Een van de belangrijke kronieken in het Berghse Kroniekenhandschrift is de Pausenkroniek. Daarbij ging men vaak terug op een tekst die iemand anders al eerder had geschreven, om dat, indien nodig, aan te passen en te vervolmaken. De ‘Chronicon Pontificum et Imperatorum’ werd daar vaak voor gebruikt. Er bestaan dan ook veel versies van deze tekst. Ook daarin een afbeelding met de Paus en de Keizer. Dit is de versie: Martinus von Troppau, Pausen en Keizerkroniek, Chronicon Pontificum et Imperatorum, Hagenau. Circa 1460.

Het wapen van de Bisschop van Utrecht is hier duidelijk te zien. Dit betreft de Kattendijkekroniek, Noord Holland. Mogelijk uit de omgeving van Haarlem. Circa 1491 – 1493. Maar let nog eens goed op die afbeelding:

Het is een ingekleurde houtsnede van een lezende Bisschop!

Wordt vervolgd!