Aztecs – Azteken

De tentoonstelling Aztecs is bedoeld als een grote
publiekstentoonstelling voor het Museum Volkenkunde
in Leiden.
Ik heb de tentoonstelling bezocht maar zit met gemengde
gevoelens.

Wat is de geschiedenis van de tentoonstelling.
In de Duitse deelstaat Baden-Württenberg wordt jaarlijks
een groot bedrag beschikbaar gesteld aan instellingen
om een grote tentoonstelling te organiseren.
In 2019 was dat onder andere Aztects.

De tentoonstelling brengt werken van verschillende
musea samen in een tentoonstelling. Vanaf dag 1
is duidelijk dat na Stuttgart de tentoonstelling
ook naar Wenen en Leiden gaat.

Covid heeft het verloop van die tournee vertraagd.
Maar de tentoonstelling is er dan.

Er zijn een paar dingen die ik niet vind kloppen:
– de voorwerpen zijn in Leiden verdeeld over een
aantal ruimtes waar mij niet duidelijk wordt waarom voor
de opzet gekozen is;
– sommige ruimtes zijn groot en bevatten nauwelijks voorwerpen;
– andere ruimtes zijn bekrompen met prachtige voorwerpen,
veel voorwerpen;
– sommige voorwerpen worden gepresenteerd met lichteffecten
waardoor de voorwerpen nauwelijks goed te zien zijn en
waarbij niet duidelijk is welk doel de lichteffecten dienen;
– de verduidelijking van de voorwerpen is vaak summier;
– de looprichting is niet duidelijk aangegeven;
– is er eigenlijk een ‘groter verhaal’ dat de tentoonstelling
wil vertellen;
– heel vaak worden spiegels gebruikt in de tentoonstelling
wat niet altijd extra informatie oplevert;
– is de tentoonstelling in Nederland dezelfde als in Stuttgart.

De voorwerpen zijn soms prachtig.

DSC03378MuseumVolkenkundeAztecsReliefMetHetGezichtVanRegengodTlalocMidden14eEeuw-1521MuseoNacionalDeAntropologiaMexico-StadSteen

Reliëf met het gezicht van regengod Tlaloc, midden 14e eeuw – 1521, Museo Nacional de Antropologia, Mexico-Stad, steen.


DSC03380MuseumVolkenkundeAztecsReliefMetChalchiuhtlicueMidden14eEeuw-1521MuseoNacionalDeAntropologiaMexico-StadVulcanietPigmenten

Sommige van de voorwerpen zijn heel groot en geven een goed beeld van de kunst van de Azteken. Reliëf met Chalchiuhtlicue (Zij van de Jade Jurk), midden 14e eeuw – 1521, Museo Nacional de Antropologia, Mexico-Stad, vulcaniet met pigmenten.

DSC03381MuseumVolkenkundeAztecsReliefMetChalchiuhtlicueMidden14eEeuw-1521MuseoNacionalDeAntropologiaMexico-StadVulcanietPigmenten


DSC03383MuseumVolkenkundeAztecsStenenGereedschapVoorHetMakenVanPapierAmatl10eEeuw-1521CollectieNationaalMuseumVanWereldculturenSteen

Stenen gereedschap voor het maken van papier (Amatl, van dat proces had ik graag meer informatie gezien), 10e eeuw – 1521, Collectie Nationaal Museum van Wereldculturen, steen.


DSC03385MuseumVolkenkundeAztecsOfferkistVanKeizerMoctezuma1506MuseumAmRithenbaumHamburgGraniet

Offerkist van keizer Moctezuma, 1506, Museum am Rothenbaum, Hamburg, graniet. Wellicht ken je ‘Moctezuma’ als ‘Montezuma’. Zelfde historische persoon in Spaanse of Engelstalige schrijfwijze.

DSC03387MuseumVolkenkundeAztecsOfferkistVanKeizerMoctezuma1506MuseumAmRithenbaumHamburgGraniet

DSC03388MuseumVolkenkundeAztecsOfferkistVanKeizerMoctezuma1506MuseumAmRithenbaumHamburgGraniet


DSC03389MuseumVolkenkundeAztecsVogelkopMetTurkooizenMozaïekEhecatlSchlossFriedensteinGothaCa1500

Vogelkop met turkooizen mozaïek, Ehecatl (god van de wind), Schloss Friedenstein, Gotha, circa 1500.

DSC03392MuseumVolkenkundeAztecsVogelkopMetTurkooizenMozaïekEhecatlSchlossFriedensteinGothaCa1500


DSC03391MuseumVolkenkundeAztecsMaskerMetTurkooisMozaïekVrouwe9-RietPigoriniNationalMuseumVanOudheidEnEtnografieRome1325-1521

Masker met turkoois, mozaïek, Vrouwe 9-Riet, Pigorini National Museum van Oudheid en Etnografie, Rome, 1325 – 1521.


DSC03394MuseumVolkenkundeAztecsWierrookvatThalocBegin16eEeuwAardewerkMuseoTemploMayorMexico-Stad

Wierookvat dat Tlaloc voorstelt, begin 16e eeuw, aardewerk, Museo Templo Mayor, Mexico-Stad.


DSC03396MuseumVolkenkundeAztecsEhecatl-QuerzalcoatlAlsWervelwind1480-1519Rautenstrauch-Joest-MuseumKeulenAndesiet

Ehecatl – Quetzalcoatl, als wervelwind, 1480 – 1519. Rautenstrauch-Joest-Museum, Keulen, andesiet.

DSC03397MuseumVolkenkundeAztecsEhecatl-QuerzalcoatlAlsWervelwind1480-1519Rautenstrauch-Joest-MuseumKeulenAndesiet

DSC03399MuseumVolkenkundeAztecsEhecatl-QuerzalcoatlAlsWervelwind1480-1519Rautenstrauch-Joest-MuseumKeulenAndesiet

Prachtig en groot voorwerp. De god van de wind, Ehecatl, is één van de gedaantes van Quetzalcoatl.


DSC03400MuseumVolkenkundeAztecsGevederdeSlangQuetzalcoatlBegin16eEeuwMuseumDerKulturenBaselSteenPolychroomBeschilderd

Gevederde slang, Quetzalcoatl, begin 16e eeuw, Museum Der Kulturen, Basel. Steen die polychroom beschilderd is.


DSC03402MuseumVolkenkundeAztecsMacuilxochitl-Xochipilli5-BloemGodVanMuziekEnDansCa1500WeltmuseumWienVulkanischeSteen

Macuilxochitl – Xochipilli (5-Bloem), god van muziek en dans. Circa 1500. Weltmuseum, Wien, Vulkanische steen.


DSC03404MuseumVolkenkundeAztecsWierookvatVruchtbaarheidsgodinHalskettingVanBloemenHoofdsieraadVanPapierBegin16eEeuwMuseoNacionalDeAntropologicaMexico-StadAardewerk

Wierookvat met vruchtbaarheidsgodin met een halsketting van bloemen en een hoofdsieraad van papier, begin 16e eeuw. Museo Nacional de Antropologica, Mexico-Stad. Aardewerk.


DSC03406MuseumVolkenkundeAztecsHoofdVanTlalocBegin16eEeuwMuseoNacionalDeAntropologicaMexico-StadSteen

Hoofd van Tlaloc, begin 16e eeuw. Museo Nacional de Antropologica. Mexico-Stad. Steen.


DSC03408MuseumVolkenkundeAztecsOfferaltaarWellichtTeotihuacanBegin16eEeuwMuseoNacionalDeAntropologicaMexico-StadSteen

Offeraltaar (wellicht voorstellend Teotihuacan), begin 16e eeuw. Museo Nacional de Antropologica, Mexico-Stad. Steen.


DSC03410MuseumVolkenkundeAztecsChacmoolAltaarVoorOffergave1450-1521MuseoNacionalDeAntropologicaMexico-StadSteen

Chacmool (altaar voor offergave), 1450 – 1521. Museo Nacional de Antropologica. Mexico-Stad. Steen.

DSC03414MuseumVolkenkundeAztecsPulqueVatSapMaguey-agaveBegin16eEeuwWeltmuseumWienFylliet

Het is natuurlijk altijd subjectief maar voor mij was dit een van de drie topstukken op deze tentoonstelling. Pulquevat (Sap van de Maguey-agave), begin 16e eeuw. Weltmuseum, Wien. Fylliet.


DSC03416MuseumVolkenkundeAztecsSchedelmaskerGrafgift15eEeuwMuseoTemploMayorMexico-StadMenselijkBotVuursteenSchelpHematiet

Schedelmasker, grafgift, 15e eeuw, Museo Templo Mayor, Mexico-Stad. Bestaat uit menselijk bot, vuursteen, schelp en hematiet.


DSC03418MuseumVolkenkundeAztecsMacuilxochitl-Xochipilli5-BloemGodVanMuziekEnDansBegin16eEeuwReiss-Engelhorn-MuseenMannheimVulkanischeSteen

Macuilxochitl – Xochipilli (5-Bloem), god van muziek en dans, begin 16e eeuw. Reiss-Engelhorn-Museen, Mannheim. Vulkanische steen.


IMG_6334AztecsCatalogus

Boek bij de tentoonstelling.


Het boek dat bij de tentoonstelling wordt verkocht
is een groot boek voor een niet te hoge prijs.
Helaas alleen in het Duits en Engels beschikbaar.

Maar dit boek is heel erg de moeite waard.
Ik ben er in begonnen maar heb het nog lang niet uit.
Maar het boek begint met goede introductie waar
(tot zover als ik nu ben) essays op volgen die daarop
verder bouwen.

Het is een soort ‘laatste stand van de wetenschap’ op
het vlak van de Azteken. Stap voor stap worden allerlei
aspecten van de Azteekse cultuur behandeld.
Steeds verwijzend naar de literatuur waaruit beweringen
afkomstig zijn.

Er wordt uitgebreid ingegaan op waarom we eigenlijk maar
weinig zeker weten van de wereld van Azteken.
De houding van de kolonisator Spanje speelt daarin een
grote rol. Waarschijnlijk wordt ons beeld van andere
culturen, vaak ook gevormd door de vervormingen
die koloniale machten (oa. landen als Nederland of
grote bedrijven) hebben toegepast en nog toepassen.

Het boek is mooi geïllustreerd.
Op pagina 284! volgt dan de catalogus.
Waarom er gekozen is voor een beeld op de voorkant
van het boek dat alleen in Stuttgart te zien is,
weet ik niet.

Dus, gemengde gevoelens:
een boek dat een heel goede indruk geeft. Het lijkt me
heel leerzaam, prachtige voorwerpen op de tentoonstelling
maar in een matige opstelling die niet de mogelijkheden
aangrijpt een verhaal goed te vertellen.
Een tentoonstelling waar het ophalen van geld heel erg
belangrijk lijkt te zijn.

Copán, Museo de Arqueología Maya

DSC00991HondurasCopánMuseoDeArqueologíaMaya

In het centrum van de stad Copán is een museum met de mooie naam ‘Museo de Arqueología Maya’. De omstandigheden om foto’s te maken waren niet perfect. Maar de beelden waren erg indrukwekkend. Niet van elk voorwerp heb ik de officiële beschrijving. Copán kent een reeks heersers en hun beeltenis vind je terug in beelden, steles of op bijzondere voorwerpen zoals Altaar Q. Vermoedelijk is dit een beeld naar een van die heersers.


DSC00993HondurasCopánMuseoDeArqueologíaMayaKinichYaxKukMoPhoto

Dit is de foto ter ondersteuning van de tekst bij een beeld. Dit is de stichter van de dynastie die heerste over Copán: K’inich Yax K’uk’ Mo’. Waarom al die enkele aanhalingstekens in de naam staan weet ik niet. Het leidt in ieder geval tot verschillende schrijfwijzes van de naam van deze heerser.


K’inich Yax K’uk’ Mo’ is considered as the founder of the dynasty that ruled the ancient city of Copán for four centuries, ascended the throne in 426 AS.
All subsequent rulers legitimized his power and his successors were recognized as direct descendants.

 

Researchers suggest that K’inich Yax K’uk’ Mo’ was not a native of Copán, analysis on bones found in his tomb shows that he came from the Yucatan Peninsula.

 

Also the lid of an incense burner made in his image and the carving of him at the Altar Q, showing K’inich Yax K’uk’ Mo’ using the glasses identified in representations to Tlaloc, god of the storm for Central Mexico, which indicates a connection with Teotihuacan.
For these reasons, scholars assume that he was probably a foreigner.

DSC00993HondurasCopánMuseoDeArqueologíaMayaKinichYaxKukMoText

DSC00992HondurasCopánMuseoDeArqueologíaMayaKinichYaxKukMo

Mijn versie van het beeld. Wat ik van de ‘bril’ begrijp is dat dit geen bril is maar een onderdeel van zijn hoofddeksel en het zou verwijzen naar Tlaloc, een regengod. Het beeld is een wierookbrander.


DSC00995HondurasCopánMuseoDeArqueologíaMayaLidsOfAcrobats

Deksel in de vorm van een acrobaat. Op het hoofd van de acrobaat is een cacaoboon te zien.


It was modeled in ceramics, in the Late Classic period.
This anthropomorphic and polychrome lid portrays an acrobat of complete body.
A striking representation of the cocoa seems in the headdress and the contortion of the legs.
It was found in the Copán Acropolis in partnership with other lids of incense boat representing the governors of Copán, located in a tomb under the Hiëroglyphic Stairway.

DSC00994HondurasCopánMuseoDeArqueologíaMayaLidsOfAcrobats

Dit is dan de deksel in de vorm van een acrobaat.


DSC00997HondurasCopánMuseoDeArqueologíaMayaEccentricLateClassicPeriodText

Deze tekst beschrijft een bijzonder voorwerp: een ceremonieel mes of bijl. Ga op zoek naar de afbeelding van een menselijk hoofd.


An eccentric flint is an elite chipped artifact of an often irregular (‘eccentric’) shape produced by the Classic Maya civilization of ancient Mesoamerica.
Although generally referred to as “flints”, they were typically fashioned from chert, chalcedony and obsidian.

 

Eccentric of the Late Classic, prepared in Flint.
This is one of the three heads superbly carved ceremonial spear that were placed under the altar with the hieroglyphic stairway of structure 10L26 of Copán was dedicated.
The expertise in the manufacture of this eccentric was so complete that the author left a small piece of the original cobblestone coverage (known as cortex) on the top edge of the object.

DSC00996HondurasCopánMuseoDeArqueologíaMayaEccentricLateClassicPeriod

Goed zoeken naar het hoofd.


DSC00998HondurasCopánMuseoDeArqueologíaMayaTheScribeLateClassicPeriod

Op de weblog van een hobby drukker en boekbinder mag deze niet ontbreken: de schrijver. Feitelijk gaat het om het beeld van een godheid.


DSC00999HondurasCopánMuseoDeArqueologíaMayaTheScribeLateClassicPeriodText

The scribe, stone carving of the Late Classic period.
The simian facial characteristics (aapachtige gelaatstrekken) and inkwells shell inserted in the band that is over your ears identify this deity as the patron of scribes and Maya artists.
The left hand holds a fountain consisting of a spiral cut and on the other hand takes a brush.
Among the Classic Maya scribes were held in high esteem and profession seems to have borne familiar route.
This exceptional piece was found in the fill of the final construction of the 9N-82 structure, Site of Graves, a building whose facade exhibits other graven images of scribes.
The emphasis in this construction the scribes have led to conclude that it was his residence for several generations. (Description William Fash)

DSC01000HondurasCopánMuseoDeArqueologíaMayaReliefInAardewerk

Prachtig reliëf in een beker.


DSC01001HondurasCopánMuseoDeArqueologíaMaya

Een vat in de vorm van een dier.


DSC01002HondurasCopánMuseoDeArqueologíaMaya

Let op de details van de huid.


DSC01003HondurasCopánMuseoDeArqueologíaMayaTheYokeLateClassicPeriod

Balspeler. Zou dit een afbeelding zijn van een speler die op die typische veldjes kon spelen?


This glass (beker) with incised decorations, from the Late Classic Period, proceeds Site The Graves.
This drinking vessel shows the picture of a Mayan ball player carrying a yoke and hip protectors.
The style of the figure is reminiscent of those seen in Copador, including details of the headdress.
The character is separated from the background, with finely incised details, visible in its indumentaruia (= Spaans voor jurk, waarschijnlijk dus een vertaalfoutje) and jewelry.
The two pseudo glyphs close to him can not be read but possibly indicate his name or that of the vessel itself. (Description William Fash)

DSC01004HondurasCopánMuseoDeArqueologíaMayaTheYokeLateClassicPeriodText


DSC01005HondurasCopánMuseoDeArqueologíaMayaSkullTeethWithInlays

In het Museo de Arqueología Maya was ook een schedel te zien waarvan deze tanden een detail zijn. Je ziet goed dat de tanden ‘ingelegd’ zijn met een klein stukje van een gesteente in een paar tanden. Een soort van gouden tand?


Museo de la Escultura de Copán: echt spectaculair

Vandaag weer drie bijzondere voorwerpen.
Ik liep door het museum en had me tevoren niet geïnformeerd.
ik wist niet hoe bijzonder de dingen waren die ik er zag.
Neem ‘Structure 16’.
Die naam zegt niet zo veel voor ons.
Maar het gaat om een grote piramide met een trap.
Die piramide is zo speciaal omdat hij de grootste is in Copán.
Onder aan de trappen waren drie platforms.

DSC00810Structure16StepsWithOutsetPlatformsOfSkulls

Dit is de voorkant van zo’n platform. Mij trokken de schedels meteen. Structure 16: Steps with outset platforms of skulls.


Het bord bij deze reconstructie zegt het als volgt:

Two of the three outset platforms from the west staircase of Structure 16 are shown restored.
The lowermost is a T-shape formed by skeletal heads and a huge Tlaloc mask.

 

The central platform was framed by an ancestral sub disk, a rectangular feature with four serpent heads coming out of its corners.
Usually a sun or moon sign is in the center.
Here there is a figure of K’inich Yax Ku’k’ Mo’ as the sun deity, surrounded by rope.
We believe this structure commemorates past rulers and their power as warriors.

DSC00811HondurasCopánStructure16StepsWithOutsetPlatformsOfSkullsKInichYaxKukMo


DSC00813HondurasCopánMuseoDeLaEsculturaDeCopánStelaP

Als je in zo’n museum bent en je weet niet of je er nog een keer komt, dan kun je kiezen uit twee: of je maakt de foto (ook al is die tegen het licht in genomen) of je maakt hem niet. U kent de keuze. Dit is Stele P.


Stela P

 

Stela P is from the West Court of the Acropolis near the northwest corner of Structure 16.
Carved on the front is a portrait of the 11th ruler K’ahk’ Uti’ Chan, who reigned from AD 578 to AD 628.
He is dressed in the royal costume of K’inich Yax K’uk’ Mo’, the first ruler of the Copán dynasty.
The stela’s dedication date is 9.910.0.0 2 Ajaw 13 Pop or March 21, AD 623.
It was erected when ‘Rosalila’ was still in use and its replacement in the Museum is in accord with where it likely stood in front of ‘Rosalila’.

Die datumnotatie ‘9.910.0.0 2 Ajaw 13 Pop’ is fascinerend.
Eens opzoeken of er ergens iets over te vinden is.

DSC00814HondurasCopánMuseoDeLaEsculturaDeCopánRosalila

Terwijl ik de trap oploop naar de eerste verdieping, maak ik deze foto van de replica van Rosalila.