Gisteren was er een workshop bij de gelegenheid van de aanstaande opening
van de nieuwe ruimte van de nieuwe Middle Eastern Library in Leiden.
In de Universiteitsbibliotheek werden we ontvangen om foto’s te bekijken
van drie Nederlandse vroege fotografen die het Midden Oosten
en Noord Afrika als werkterrein hadden.
Stel je voor: de fotografie, net als veel grote uitvindingen is een
serie van steeds beter toepasbare uitvindingen. Daarbij vindt Louis Daguerre
in 1837 het proces dat we kennen als daguerreotypie uit.
Fotografie komt uit de laboratoria en kan breder worden ingezet.
De foto’s van Alexine Tinne zijn uit een andere tijd. Ze hebben een
zeer hoge kwaliteit. Zowel in de zin van de technische uitvoering
(scherp, helder beeld, enz) als in de zin van de interpretatie
(de uitsnede, het onderwerp, niet gemaakt in een studio, enz).
Maar ze zijn uit een andere tijd en dat zie je ook aan de teksten
bij de foto’s.
Universiteitsbibliotheken Leiden, foto van Alexine Tinne, circa 1862.
Dan is er een Nederlandse ontdekkingsreiziger, die, wellicht opgeleid door
de Engelse fotograaf Robert Jefferson Bingham (1824 – 1870), foto’s
maakt in Noord Afrika. In Egypte maakt Alexine Tinne haar foto’s in 1862.
Daar gaan we er een aantal van zien.
De presentatie vindt plaats door Maartje van den Heuvel.
De andere twee fotografen komen in een later bericht aan de orde.
Het betreffen Christiaan Snouck Hurgronje (1857-1936, Mekka) en
Albert Hotz (1855-1930, Iran).
De presentatie begint met het verkennen van de contect.
Bijvoorbeeld: het maken van een foto was ingewikkelder dan op
je scherm van je telefoon drukken. Waar leerde Alexine Tinne dat?
Er zijn onlangs een serie fiti’s gekocht die daar misschien
licht op werpen. De foto’s zijn gemaakt door de Engelsman
Robert Jefferson Bingham. In Den Haag. Er zijn foto’s bekend
van Alexine Tinne (die we gisteren niet zagen) die vergelijkbaar
of bijna hetzelfde zijn als de foto’s in deze serie.
De foto’s zijn twee aan twee op een stuk papier geplakt. Ook op de achterkant zijn er foto’s te zien. Ze zijn gemaakt met het collodium proces.
Deze foto’s onderscheiden zich door heel genuanceerd kleurverloop. Dat kun je heel wat beter zien als je de foto’s fysiek voor je hebt dan hier in dit bericht.
Alexine Tinne reisde door het Midden Oosten bijvoorbeeld met
C.W.M. van de Velde, een cartograaf met een militaire achtergrond.
Hij had eerder kaarten gemaakt en een boek geschreven over zijn
reis door Syrie en Palestina (dit is 1850 – 1860 en de geografische
aanduiding voor Palestina is een andere dan die we vandaag de dag
hanteren).
C.W.M. van de Velde, Map of the Holy Land, 1858.
Het colofon.
Een exemplaar van zijn boek: C.W.M. van de Velde, Reis door Syrie en Palestina in 1851 en 1852, Utrecht, Uitgererij Kemink en Zoon, dit exemplaat verscheen in 1854.
De foto’s worden soms in een boek gepresenteerd en soms op een los vel met daarop de afbeelding. Alexine Tinne, circa 1862, Village Negré (Soudan).
Alexine Tinne, circa 1862, Fille de la base Nubie.
Petits Nubiens.
A Carpet Loom (een weefgetouw). Mij staat niet mer bij wie de maker van deze foto is.
Voor de context en om verschillen te kunnen zien met andere fotografen liggen er ook exemplaren van boeken zoals die werden gefotografeerd en uitgegeven door Francis Frith. De foto in het eerste boek heeft als titel: Pyramid of Dashour.
Zo verschijnen er foto’s van Alexine Tinne zoals deze ‘Esclave du Soudan’ in boeken over Egypte van de lokale fotostudio. De titel van het boek is: ‘Souvenirs de voyage Egypte’ en het boek is gedateerd als 1867. Copyright stond nog in de kinderschoenen en Alexine Tinne was al op een volgende reis.
Argusvlinder 