Op de tentoonstelling ‘Anders dan de anderen’ over het werk
van Carel de Nerée tot Babberich, zijn een aantal portretten te zien.
In algemene zin gebeurt er erg veel in de tentoonstelling en
dat is bij de portretten ook zo.

Wat me opviel was zijn papiergebruik.
Ik zag het pas toen ik de foto’s die ik maakte op de tentoonstelling
nog eens bekeek.
Het papier lijkt me een handgeschept papier met een grove structuur.

Als je de technische aspecten of de gelijkenis van de tekening
goed wilt laten uitkomen dan zou ik eerder kiezen voor papier met een
hele fijne structuur. Dan krijgt de structuur van het papier veel minder
kans om een element te worden in de waarneming van de toeschouwer.

Maar daar lijkt De Nerée niet voor gekozen te hebben met als gevolg
dat je die extra nuance krijgt in de vlakken.
Je kunt dat bewust opzoeken.
Door deze keuze krijgt de tekening, in mijn ogen, iets van een digitaal
gegenereerd 3D-beeld.
De papierstructuur versterkt dat effect.

Opvallend is dat De Nerée bij *Vrije studie naar een onbekende* voornamelijk
het midden en onderste deel van het papier benut.
De Nerée heeft zelfs een soort van kader ingekleurd achter het gezicht
van de figuur.
Blijkbaar was alleen het gezicht van belang.

Carel de Nerée tot Babberich, Vrije studie naar een onbekende, 1900 – 1901, potlood.

Carel de Nerée tot Babberich, Vrije studie naar een onbekende, detail.

Carel de Nerée tot Babberich, Portretstudie van een gezicht met gefronste wenkbrauwen (Henri van Booven?), 1900 – 1901, zilverstift.

Carel de Nerée tot Babberich, Portretstudie van een vrouw, 1900 – 1901, potlood.

De bovenstaande portretten hingen bij elkaar aan het bgin van
de tentoonstelling. Het volgende portret hing een eind verderop.
Maar de tekening van Luisa Casati is ook geen ‘foto’.
Meerdere kunstenaars maakten werken met haar.
Ik laat er een paar volgen, inclusief een beschrijving die ik
op een blog vond. Dit Engels citaat sluit mooi aan op
mijn bezoek aan het Dordreachts Museum.

Carel de Nerée tot Babberich, Portretstdie (Luisa Casati), circa 1905, potlood.

Kees van Dongen, La Casati, 1918.

Citaat van de website byronsmuse.wordpress.com:

Casati’s face, even in photographs, is a kind of dramatic face that one doesn’t forget too soon and I guess, in that regard, van Dongen’s portrait is realistic. Apart from the face perhaps, the portrait isn’t realistic at all, the figures are in fact very stylised and the colours are nonmimetic, far too intense and vibrant, though typical for Kees van Dongen’s Fauvist style. Still, even on a deeper layer it is ‘realistic’ because Luisa Casati’s extravagant persona and the nocturnal, fantasy city of Venice have a lot in common. Casati lived in Venice, from 1910 to 1920, at the Palazzo Venier dei Leoni, on Grand Canal in Venice.

Even when she left the city, the city stayed inside of her because the two, Luisa and Venice, are as two sides of the same coin in terms of character; both posess the watery fluidity and bluntly refuse to be defined or define themselves, both are eccentric, self-obsessed narcissists with a fetish for deception and self-deception through lies and masquerade, anxiously putting on false facades, as is indeed typical for Venetian architecture, and layers and layers of rouge, red lipstick, mascara, feather boas, jewels and feathers, so that the final facade is so rich with layers which are impossible to peel off and get to the core. Luisa, like the waters and canals of Venice, is capricious and changeable. Garish red hair, large black eyes like bottomless abysses, unhealthy absinth-greenish complexion, thin and elongated figure, midnight blue formless, fluid gown. The scene at once nocturnal and Venetian, and yet out of time and place. Nothing about it seems realistic or accurate, and Kees van Dongen for one never strived to capture anything realistically, if painting is lying, then he lied beautifully. He would always put a special emphasis on the woman’s figure, and he would exaggerate it, elongate it purposefully, and the clients loved it.

Man Ray, La Marquise Casati, 1935, vintage silver print. Deze foto zegt veel over Luise Casati.

Man Ray, Casati, 1922. Prachtige foto met de dubbele set ogen.

Carel de Nerée tot Babberich, Vrouwenfiguur, circa 1906, potlood.

Uit praktische overwegingen heb ik mezelf enigszins gecensureerd.
Op de tentoonstelling is een schitterende potloodtekening te zien
van een naakte, dromerige jonge vrouw.
Dromerig maar ook bij de les.

Omdat mijn Amerikaanse hostingsite mogelijk aanstoot zou nemen
aan de volledige afbeelding, toon ik enkel het hoofd.
Ook dat deel is opvallend, dankzij de overwegend zachte tekenstijl,
die hier en daar met donkere accenten wordt versterkt.

Het is duidelijk dat de tentoonstelling een overvloed aan indrukken
en details biedt.
Het blijkt lastig om deze rijke dynamiek te vatten in een beknopte tekst.
Waarschijnlijk volgen er nog twee berichten waarin ik weer verder
inga op deze fascinerende beelden.