Op dit moment lees ik het boek Ongekende Schoonheid
Ikonen uit Macedonie.
De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ik weinig tijd heb om te lezen
en dat ik het altijd jammer vind dat een goed boek uit is.
Het kan me dan ook vaak niet lang genoeg duren.

In verband daarmee liep ik pas tegen het begrip ‘Readers block’ aan.
Readers block is dan een begrip als Writers block.
Een schrijver die niet kan schrijven heeft last van een Writers block.
Een lezer die niet kan (door)lezen heeft ‘last’ van Readers block.
De geest van Cruyff dwaalt weer om ons heen.

In verband hiermee las ik ook: ‘Unputdownable’ (niet-neerlegbaar).
Een boek dat je niet neer kunt leggen,
waarin je maar door wilt blijven lezen.

Ik heb ook een soort Readers Block, niet omdat ik niet kan lezen,
maar omdat ik niet wil lezen. Lees je veel dan is immers je boek snel uit.

In het boek staat prima uitgelegd waarom ikonen gemaakt worden
met afbeeldingen in het platte vlak terwijl de techniek al
bestond om driedimensionaal te tekenen en schilderen.
Ik vond het de moeite waard om te lezen.

Aartsengel Michael, Verderdiger van het Geloof, Nikolaaskerk, Struga, midden 16e eeuw.

Ongekende Schoonheid
Ikonen uit Macedonie

Desiree M.D, Krikhaar
Uitgeverij Waanders / Museum Catharijneconvent

Pagina 30

De vroegchristelijke schilderingen tonen aan dat het beeldprogramma van de christenen afstand neemt van de klassieke kunst, die illusionistisch en realistisch is. Realisme is voor de vroege christelijke kerk uit den boze, omdat de band met de heidense traditie doorgesneden moet worden. De angst voor het terugvallen in idolatrie of afgodsverering is diep geworteld. Stel dat de christenen beelden zouden maken van Christus of van heiligen en die net als de klassieke godenbeelden zouden wassen en met geurwaters zouden besprenkelen of met bloemen zouden bekransen. En dat zij daar ook nog eens omheen zouden gaan dansen, zoals de Israelieten dat deden rond het Gouden Kalf (Exodus 32). Dan zou de stap terug naar de polytheistische godenwereld wel heel gemakkelijk gezet kunnen worden. Mede daarom is de vroegchristelijke beeldtraditie vooral in het oosten gebonden aan het tweedimensionale platte vlak.

De eerste muurschilderingen van de heiligen in Macedonie zijn gestileerd, bijna statisch geschilderd. Maar de gezichten, met name de ogen, zijn indringend. De ogen zijn de spiegel van de ziel, zij schouwen naar het goddelijke. De achtergrond in de schilderijen is meestal onuitgewerkt. Alle aandacht gaat dan uit naar het beeld en zo wint de voorstelling aan uitdrukkingskracht.
Het gebruikte kleurgamma is beperkt. Er worden natuurlijke pigmenten door de eitempera gemend, afkomstig van lokaal levende planten en dieren (bijvoorbeeld schilden van kevers) en mineralen uit de omgeving. Roden, okers, groenen en blauwen zijn de meest voorkomende kleuren.

Vervolgens gaat de schrijfster pagina’s verderop nog even in op het feit
dat gelovigen de ikoon anders benaderen dan een portretfoto.

Pagina 50

Het woord ikoon is Grieks en betekent beeld. In de orthodoxe context is het beeld beperkt tot het platte vlak. Ikonen zijn in de overtuiging van de orthodox-gelovige niet slechts beelden van Christus, de Moeder Gods, heiligen en feesten. Zij stellen de heiligen aanwezig.

De schrijfstijl is niet erg vlot maar het boek is heel leerzaam.
Mooi geillustreerd en een goede aanvulling op de tentoonstelling.