Shenyang, 1914 – 1934






Jonathan Spence, Op zoek naar het moderne China 1600 xe2x80x93 1989.





Jonathan Spence
Op zoek naar het moderne China 1600 xe2x80x93 1989
xc2xa9 1990 xc2xa9 1991 voor de Nederlandse taal.

Pagina 387
China en Japan, deel II

De spanning tussen het Japanse leger en de diverse Chinese regeringen
was een afspiegeling van de toenemende problemen in Japan zelf.
Het veelbelovende vooruitzicht van een snelle economische groei,
dat sedert het einde van de negentiende eeuw een aantal jaren had aangehouden,
werd geleidelijk minder.
Ofschoon de toekenning van volledig kiesrecht aan alle Japanse mannen
in 1925 en de troonsbestijging van de jonge,
erudiete keizer Hirohito in 1926 waarborgen leken voor een blijvende vitaliteit,
ging het in feite bergafwaarts met het keizerlijk-constitutionele bewind.
In veler ogen waren de reusachtige, door de overheid geprotegeerde bedrijven
al te machtig en corrupt geworden en hadden ze ook de integriteit
van de gekozen politici en het ambachtelijk apparaat aangetast.
Zowel de landmacht als de marine xe2x80x93 beide goed toegerust en getraind xe2x80x93
ergerde zich aan de internationale verdragen en aan het buitenlandse beleid
dat hun een zinvol functioneren leek te ontzeggen.

De hele natie was doortrokken van vrees voor ondermijnende activiteiten
in het land zelf,
en hoewel de Japanse communistische partij nooit een vuist had kunnen maken,
werd tegen het einde van de jaren twintig een aantal strenge
nieuwe xe2x80x98wetten tot behoud van de vredexe2x80x99 aangenomen,
die de politie bij de jacht op binnenlandse onruststokers
speciale bevoegdheden gaven.
De bevolking, die sedert de Meiji-hervormingen in omvang was verdubbeld
en in 1928 de 65 miljoen zielen bereikte,
werd geconfronteerd met werkloosheid in de steden
en een agrarische depressie.
Beide werden ernstiger toen de beurscrisis in de Verenigde Staten aankondigde
dat de zeer omvangrijke markt voor Japanse zijde in dat land op instorten stond,
waarmee duizenden arbeiders in Japan hun baan,
en boeren hun voornaamste bron van neveninkomsten zouden kwijtraken.
Van 1929 op 1930 zakte de prijs van zijde tot een kwart van het oude niveau,
terwijl de Japanse export naar de Verenigde Staten met veetig procent daalde.
De Japanse uitvoer van parels, voedsel in blik en porselein
naar de Verenigde Staten had te lijden van de Tariefwet Smoot-Hawley uit 1930,
die de invoerrechten met gemiddeld 23 procent verhoogde.
In diezelfde jaren daalde de export van Japan naar China met vijftig procent.

Wikipedia

De Meijiperiode is een periode in de Japanse geschiedenis, die begon bij de restauratie van de Meijikeizer, naar het centrum van de macht in 1868, en duurde tot de dood van deze keizer in 1912. Voorafgaand aan de Meijiperiode was de Edoperiode, die bestuurd werd door een aristocratisch-bureaucratisch systeem, de bakufu. Aan dat systeem was een traditie van afzondering verbonden, dat onhoudbaar werd door de dreiging van bezetting door het Westen. Door de spanning die daaruit ontstond, kwam er een revolutie van de lagere “adel”, gesteund door het keizerlijk huis tot stand die het Tokugawa-shogunaat omver wierp.

Hervormingen
De Meijiperiode werd getekend door de snelle verandering naar een modern land dat kon concurreren met het westen. Hiertoe werden op zeer veel fronten in de maatschappij veranderingen doorgevoerd (o.a. in de wetenschap, technologie, gezinsinrichting, handel, scholing en medische zorg).

Economische verandering
Er werden in hoog tempo staatsbedrijven gecrexc3xaberd, die dan (met uitzondering van de militaire industrie) wanneer ze economisch rendabel waren, geprivatiseerd werden. Ook werd de infrastructuur uitgebouwd, er werden nationale post- en telegraafsystemen ingevoerd, en buitenlandse technologie werd gexc3xafmporteerd.

Ondanks de sterk groeiende economie en het optimisme van de Japanse bevolking, was Japan toch nog een vrij arm land ten tijde van de Meijiperiode. Het is dan ook omtrent deze tijd dat Japan zijn eerste economische emigranten kreeg. Deze gingen vooral naar Latijns-Amerika, waar nog altijd afstammelingen van hen wonen.

Nationalisme
Ook was een item van de Meijiregering om van Japan xc3xa9xc3xa9n coherent land te scheppen, hiertoe werden de Europese nationalistische ideexc3xabn overgenomen, en ook de tot dan toe typisch Europese rassentheorie werd gebruik om het idee van een sterk historisch logische Japanse eenheid te scheppen. Het is waarschijnlijk het overnemen van deze ideexc3xabn geweest die de wortels zijn geworden van de Japanse rol in de Tweede Wereldoorlog. Desalniettemin slaagde de strategie van de Japanse regering erin om een sterk land met een moderne economie en defensiemacht te maken, dat buiten het gevaar van kolonisatie door westerse landen kwam te staan.

Enkele hervormingen op een rijtje
Afschaffing van de Samuraiklasse
Afschaffing van het lijfeigenschap van boeren.
In 1893 ging Japan over op de Gregoriaanse kalender.