Hieronder volgt een beknopt overzicht
van een aantal belangrijke momenten
uit de geschiedenis van Nederlands-Indixc3xab.
Deze tekst is afkomstig van de Bibliotheek Lek & Ijssel en Bibliotheek Nieuwegein
Periode 1595 – 1800
|
1595 |
In navolging van de Portugezen varen de eerste Nederlanders naar Indonesixc3xab om handel te drijven |
|
1602 |
De Verenigde Oost-Indische Compagnie wordt opgericht. De VOC krijgt het monopolie op de handel naar het Verre Oosten |
|
1617 |
Jan Pietersz. Coen benoemt tot gouverneur-generaal van de VOC |
|
1619 |
Jan Pietersz. Coen verwoest Jacatra en sticht Batavia (hoofdstad Eilandenrijk) |
|
1795 |
Frankrijk bezet Nederland |
|
1799 |
VOC failliet |
Periode 1800 – 1900
|
eind 18e / begin 19e eeuw |
Frankrijk neemt bezittingen van Nederland in het buitenland over |
|
1811 |
Engeland (in oorlog met Frankrijk) verovert Java en grote delen van de rest van Indonesixc3xab |
|
1815 |
Slag bij Waterloo: einde van de oorlogen tussen het Frankrijk van Napoleon en de rest van Europa. Engeland geeft de Nederlandse bezittingen in Indonesixc3xab weer terug. Indonesixc3xab wordt voortaan Nederlands-Indixc3xab genoemd |
|
1831 |
Het Cultuurstelstel wordt ingevoerd. De bevolking moet op een deel van de grond speciale gewassen verbouwen t.b.v. de Nederlandse staat (koffie,suiker,indigo) |
|
1870 |
Afschaffing van het Cultuurstelsel |
Periode 1900 xe2x80x93 1963
|
Rond 1900 |
Veel opstanden van de lokale bevolking tegen de Nederlanders |
|
1908 |
Laatste Bali-oorlog. Nederlands-Indixc3xab voor het eerst xc3xa9xc3xa9n geheel |
|
Begin 20e eeuw |
Oprichting van verenigingen en later politieke partijen die streven naar onafhankelijkheid en vrijheid |
|
1927 |
Oprichting van de PNI ( Partai Nasional Indonesia), de partij van Soekarno |
|
1930 |
Soekarno wordt veroordeeld tot een gevangenisstraf van vier jaar |
|
Jaren ’30 |
Economische crisis. Veel ondernemingen in Nederlands-Indixc3xab moeten inkrimpen en ontslaan werknemers. Lonen van de ambtenaren achteruit. Hongersnoden onder de inlandse bevolking |
|
1940 |
Stopzetting van de export uit Nederlands-Indixc3xab (o.a. rubber en olie) naar Japan (toen Japan bondgenoot werd van Duitsland in de Tweede Wereldoorlog) |
|
1941 (dec.) |
Japan valt de Amerikaanse vlootbasis Pearl Harbour in Hawaxc3xaf aan. Amerika verklaart Japan de oorlog. Nederland verklaart Japan kort daarna de oorlog |
|
1942 (jan.) |
Japanse inval in Indonesixc3xab |
|
1942 (feb.) |
Slag in de Javazee. Nederlandse, Engelse, Australische en Amerikaanse schepen worden verslagen door de Japanners |
|
1942 (mrt.) |
De Nederlands-Indische regering geeft zich over. 91.000 militairen worden krijgsgevangenen. Nederlandse mannen moeten als dwangarbeider werken aan de Birmaspoorweg |
|
1945 (aug.) |
De Amerikanen gooien atoombommen op Hiroshima en Nagasaki. Japan geeft zich over |
|
1945 (aug.) |
Soekarno en Hatta roepen eenzijdig de onafhankelijkheid uit van Indonesixc3xab |
|
1946 |
Linggadjati-akkoord (genoemd naar het bergdorpje op Java waar vertegenwoordigers van beide regeringen bij elkaar komen): Nederland erkent de macht van de Republiek op Java en Sumatra. Naast de Republiek Indonesixc3xab blijven de deelstaten Borneo en Oost-Indixc3xab bestaan, en allemaal samen vormen zij met Nederland de “Nederlands- Indonesische Unie” |
|
1947-1948 |
Politionele acties. Velen (binnen de Nederlandse regering en de Indonesische regering) zijn het niet eens met het Linggadjati-akkoord. Nederland voelt zich in het nauw gedrongen en gaat over tot de eerste politionele actie: Nederlandse militairen bezetten een groot deel van Java en Sumatra. De Verenigde Naties roept op tot een ‘staakt-het-vuren’. Eind 1948 volgt de tweede politionele actie: het Nederlandse leger bezet heel Java en het grootste deel van Sumatra. De regering van de Republiek wordt gevangen genomen. De internationale druk op Nederland wordt opgevoerd |
|
1949 |
Nederland draagt de soevereiniteit over aan de Republiek Indonesixc3xab. Westelijk Nieuw-Guinea blijft Nederlands. Start van de repatrixc3xabring: 300.000 Nederlanders en Indo-europeanen verlaten Indonesixc3xab |
|
1950 |
Staatsgreep op Ambon. De Republiek Zuid-Molukken, RMS (Republik Maluku Selatan), wordt uitgeroepen. Indonesixc3xab stuurt het leger naar de Molukken, de RMS-regering moet vluchten. De RMS blijft bestaan en gaat later in Nederland in ballingschap. |
|
1963 |
Indonesixc3xab neemt het bestuur over in Nieuw-Guinea |