Anselm Kiefer



Black flackes (Swarze flocken), 2006.

Naar mijn idee een van de belangrijkste hedendaagse kunstenaars.
Zijn schilderijen grijpen direct naar de keel.
Ze zijn beklemmend, mysterieus, beangstigend.
Maar kijken doe je altijd.

Anselm Kiefer

Duitse schilder, geboren in 1945 te Donaueschingen.

Kiefer behoort samen met Baselitz, Immendorf, Lxc3xbcpertz en Penck
tot de voornaamste vertegenwoordigers
van de zogenaamde ‘Neue Deutsche Malerie’ ook wel Neo-Expressionisme.

Kiefer onderzoekt onderwerpen als de Duitse nationale identiteit
en de Teutoonse (zeg maar Duitse) geschiedenis.
Zijn monumentale en dramatische schilderijen
veroorzaken de nodige verwarring.
Verwarring die nooit helemaal wordt uitgeklaard omdat Kiefer nergens
eenduidig stelling neemt.
Hij lijkt te streven naar een subjectieve verwerking
van de collectieve herinnering,
waarbij het schilderen als een denkproces wordt opgevat.

In 1965 gaat Anselm Kiefer rechten en Romaanse talen studeren
aan de Universiteit van Freiburg.

Van 1965 tot 1968 bezoekt Kiefer schilderlessen
bij Peter Dreher in Freiburg.

In 1969 studeert hij bij Antes aan de Kunstacademie van Karlsruhe.
In hetzelfde jaar maakt hij naam met zijn fotoreeks besetzungen,
waarin hijzelf de Hitler-groet op symbolische locaties in Frankrijk,
Italie en Zwitserland maakt.
Dat deed hij niet om zich te identificeren met Hitler,
maar om de mensen bewust te maken van het Duitse verleden.

Van 1969 tot 1972 studeert hij bij Beuys
aan de Kunstacademie van Dusseldorf.
Hij ontwikkelt een individuele schilderstijl,
waarin hij de verf in dikke lagen en vaak gemengd met materialen
als modder, zand, stro en haar opbrengt.
De verflagen zijn soms zo dik dat hij ze met een bijl moet afhakken
of moet afbranden.
Zijn schilderproces weerspiegelt de thema’s van de schilderijen,
zoals in Malerei der verbrannten Erde,
een confrontatie met het Duitse Nazi-verleden.

Kiefers vroege werk kan moeilijk vrijgepleit worden van Germanomanie.
Het is doorspekt met verwijzingen naar de Germaanse mythologie,
de pathetiek van Wagners opera’s
en de neoclassicistische nazi-architectuur van de jaren 30.
Hij wou hiermee speculeren op het begrip en onbegrip dat we hebben
voor het Duitse culturele erfgoed.
Hij schilderde vooral donkere en sombere landschappen
en lege interieurs waarop vaak opschriften staan die refereren
aan feiten uit de Germaanse mythologie en geschiedenis.

In 1976 maakt hij zijn reeks schilderijen,
Hermannchschlacht im Teutoburger.

Anselm Kiefer neemt deel aan de Documenta 6 en 8
in Kassel in 1977 en 1987.

Van 1981 tot 1983 beschildert hij foto’s en boeken.

Kiefer stelt het thema van de holocaust aan de orde
in zijn schilderijenreeksen Margarette en Salumith,
die verwijzen naar het gedicht Todusfuge van Paul Celan.

In 1987 heeft hij een grote overzichtstentoonstelling van zijn werk
in het Art Institute of Chicago en in 1991 in de NationalGalerie in Berlijn.

In de jaren 90 voert hij talrijke boekprojecten, beeldhouwwerken
(zoals straaljagers van loden platen) en installaties uit.

Kiefer Woont en werkt sinds 1992 in een oude zijdefabriek
in Barjac, Zuid-Frankrijk.

Kiefers werk heeft nog niets ingeboet aan de overweldigende kracht
die ervan uitgaat.
Nog altijd maakt hij gigantische schilderijen die je recht naar de keel grijpen.
Alleen heeft hij nu de verlaten akkers en wouden en de verschroeide aarde
ingeruild voor sterrenhemels en zonnebloemen.
Kiefer benadert zijn werk niet louter meer
vanuit een politiek-historische invalshoek,
maar kiest nu voor een filosofisch-kosmische beschouwing
van de kunstenaar.
Hij refereert niet enkel meer aan het Germaanse verleden,
maar maakt ook verwijzingen naar de Bijbel, het oude Egypte,
Mesopotamixc3xab, de klassieke mythologie en de Joodse Kabbala.
Toch getuigt zijn werk van continuxc3xafteit.
Uit zijn recente werken spreekt dezelfde immense verlatenheid
en vergankelijkheid als uit zijn vroegere beelden.
De leegte is niet enkel meer van toepassing op de Germaanse geschiedenis,
maar krijgt nu een universele waarde.

In 1999 won de kunstenaar de Japanse ‘Praemium Imperiale’.
Deze prijs geldt als de ‘Nobelprijs voor de kunst’.

http://www.kunstbus.nl